Η εποχή του κυνηγιού, των φόρων και το παραμύθι με τον μεγάλο δράκο

Ο Αύγουστος και ο Σεπτέμβριος είναι οι μήνες που αρχίζουν δύο πράγματα: Το κυνήγι και η πληρωμή των φόρων. Πρώτα του φόρου εισοδήματος, θα ακολουθήσει ο ΕΝΦΙΑ και ούτω καθεξής. Φυσικά, η εποχή της πληρωμής των φόρων δεν είναι ημέρες κρασιού και λουλουδιών. Ποτέ δεν ήταν και ποτέ δεν θα 'ναι, όπως ο Αύγουστος δεν είναι εποχή χαράς για τα θηράματα. Ιδιαίτερα τώρα στην εποχή της κρίσης είναι - για πολλούς - ημέρες αβάσταχτες. Δικαιολογημένα αβάσταχτες, τονίζοντας όμως ακόμη πιο πολύ αυτές τις δύο συνοδευτικές λέξεις: για πολλούς. Έτσι, δεν είναι καθόλου παράδοξο, άν τέτοιες μέρες, ακούμε ή διαβάζουμε διαρκώς στα μέσα ενημέρωσης ότι «αυτοί οι φόροι δεν αντέχονται» (→ ένα παράδειγμα από τα πολλά, από την Καθημερινή). Ας δούμε όμως αυτή τη δυσάρεστη ιστορία φορώντας πιο καθαρά γυαλιά.

1. Σωστό ότι οι φόροι αυτοί «δεν αντέχονται», ωστόσο αυτό ισχύει για πολλούς φορολογούμενους αλλά όχι για όλους. Απεναντίας, για μερικούς ισχύει το αντέχονται και παρα-αντέχονται.
Όμως το σημαντικό είναι άλλο: Για να θέτει κανείς ζήτημα υπερ-φορολόγησης τώρα και να είναι αξιόπιστος, καλό είναι - ή μάλλον απαραίτητη προϋπόθεση - να είχε θέσει έγκαιρα τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων· πριν έλθουν οι μέλισσες. Δηλαδή στα χρόνια της φούσκας, της χλίδας, της άτακτης συσσώρευσης αρκετών, εκτός των άλλων και εξαιτίας της συστηματικής και κατευθυνόμενης υπο-φορολόγησης. Δηλαδή στις 2 περίπου δεκαετίες 1990-2008, με τις δεκαπέντε «περαιώσεις» (εδώ λένε «θού Κύριε, φυλακήν τω στόματί μου», γιατί το σωστό και δίκαιο είναι να ακουστούν λόγια που δεν είναι κόσμιο να γράφονται), με τις δέκα αναβολές ένταξης σε καθεστώς ΦΠΑ των αγοραπωλησιών ακινήτων και με το διαρκές «περάστε στην ΔΟΥ για να διακανονίσετε τις υποχρεώσεις σας, αλλά με τον έφορα αυτοπροσώπως».

Πόσοι από τους τωρινούς άτεγκτους επικριτές της υπερ-φορολόγησης είχαν έγκαιρα (ή, έστω, έχουν κατόπιν εορτής) επικρίνει την άτσαλη υπο-φορολόγηση, την καταστροφική για τα δημόσια των πολιτών (respublica τα έλεγαν οι Λατίνοι ημών συμπρόγονοι); Υπήρξαν επικριτές, πολιτικοί ή σχολιαστές; Με μπλέ, πράσινες, κόκκινες ή κανελλί με βούλες κομματικές ή ιδεολογικές «ταυτότητες»; Λιγότεροι από τα δάχτυλα του ενός χεριού - αμφιβάλλω άν υπήρξαν και τόσοι - ήταν αυτοί που είχαν μιλήσει, ψελλίζοντας έστω, για την ανευθυνότητα αυτού του κράτους. Γιατί πρόβλημα κράτους είναι, και μάλιστα διαχρονικό. Όχι κυβέρνησης. Αλλά στον τόπο αυτόν, όσοι μιλούν, μιλούν πάντα για κυβερνήσεις και κόμματα. Που έρχονται και παρέρχονται. Όχι για το κράτος που μένει και κάνει διαρκώς την ίδια ζημιά με διαφορετικούς τρόπους
Καθαρά λόγια χρειάζονται, και σε αυτό το θέμα : Ένα κράτος που κρατάει ομπρέλα στην εποχή που βρέχει λεφτά, των «αγορών» ή Κοινοτικά, είναι καταδικασμένο σε εποχές ξηρασίας να «μπαίνει σε δεξαμενές» των πολιτών για να κάνει «υπεράντληση».
Το γεγονός ότι ιδίως τώρα στην ξηρασία, συνήθως «μπαίνει για υπεράντληση» στις λάθος «δεξαμενές», στις ήδη αποξηραμένες, ενώ αποφεύγει συστηματικά τις υπερχειλισμένες, μιλά από μόνο του τόσο για την πολιτική-δικαιϊκή ποιότητα, όσο και για την διευθυντική-τεχνοκρατική-ρυθμιστική ικανότητα του συγκεκριμένου κράτους. Κράτους αποτυχημένου ως προς τη διαχείριση του χρόνου. Οι Daron Acemoğlu και James A. Robinson έχουν πολλά και όχι κολακευτικά να πουν, για τέτοιες περιπτώσεις κρατών.

Παρέκβαση: Άν σκοντάφτουν, και τόσο άσχημα πια, στην προμελετημένη και καλά λαδωμένη «μηχανή» της παραγραφής, μηχανή ταξικής μή-δικαιοσύνης,* θα μπορούσαν «να το κάνουν όπως ο Ρούσβελτ», ο οποίος, μαζί με δικαστές που ήταν τόσο πολύ τυφλοί ώστε έβλεπαν καθαρά μέσα στην πηχτή ομίχλη του Αμερικανικού Μεσοπολέμου, χρησιμοποίησε τόσο διασταλτικά την έννοια της φοροδιαφυγής, ώστε με αυτήν ως εργαλείο, έπιασε ακόμη και γκάνγκστερς σαν τον Άλ Καπόνε. 

2. Αν μειώσεις τη φορολογία, λένε, ανεβαίνει το καθαρό εισόδημα των ανθρώπων. Σωστό φαίνεται. Να δούμε όμως τι σημαίνει στην πράξη.
Θα χρειαστεί βέβαια να πάμε από «τους ανθρώπους» εν γένει, δηλαδή από τον «Καθ' 'Ολου» Άνθρωπο - για να θυμηθούμε λίγο την Αριστοτελική λογική - και στο «Καθ' έκαστον», στους πραγματικούς ανθρώπους.
Το ερώτημα είναι, για ποιούς συγκεκριμένους και πραγματικούς ανθρώπους (δηλαδή ποιάς εισοδηματικής κλίμακας) γίνεται λόγος - συνήθως αλλά και τώρα - περί μείωσης της φορολογίας, δηλαδή ελάττωσης των συντελεστών φορολόγησης;
Συνακόλουθα, ποιανών συγκεκριμένων ανθρώπων θα ανέβει το καθαρό εισόδημα με τη βοήθεια αυτής της μείωσης; Και - μιλώντας τεχνικά - ποιά η μακροοικονομική επίπτωση άν στους έχοντες  αφεθούν ακόμη πιο πολλά για (αντιπαραγωγική) συσσώρευση;

Αυτό το ερώτημα το μισούν όλες (και πάντα) οι εγχώριες κυβερνήσεις, το κακομεταχειρίζονται με υποκριτικές απαντήσεις όλες οι αντιπολιτεύσεις, και τώρα - στα χρόνια της κρίσης και της εποπτείας, το αποφεύγουν όπως ο διάολος το λιβάνι οι «θεσμικοί επόπτες» μας. Οι της «υπαρκτής ΕΕ» και του περιπεσόντος σε πολλά οικονομετρικά και μακροοικονομικά λάθη ΔΝΤ. Από τη σκοπιά τους και με τις κοινωνικές λογικές που υπηρετούν οι πρώτες, οι δεύτερες και οι επόμενοι, όλοι αυτοί έχουν πολύ ισχυρούς λόγους για να πράττουν έτσι. 

Και έτσι, τι απομένει στους συνήθεις πολίτες να συνειδητοποιήσουν και να πράξουν;

Γ. Ρ.
 

* Όσοι έχουν απορίες για τα άλλα-αντ-άλλων συμβαίνοντα στην ελληνική δικαστική εξουσία, από την ασπίδα προστασίας που υψώνει για υψηλόμισθους πολλαπλά προστατευμένους και τον «νόμιμο» (αλλά πόσο δίκαιο;) Καιάδα που επιφυλάσσει για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, μέχρι τα αλλοπρόσαλλα της επετηρίδας της, τις περιπτώσεις τις ύποπτες για δικαστική πλάνη (πάντα προς την ίδια κατεύθυνση απονομής δικαιοσύνης, όπως λόγου χάρη στην ιστορία με τους πυρήνες ή τα κουκούτσια της πυρκαγιάς και την πανεπιστημιακό), με αποκορύφωμα το ανεπανάληπτο «σήριαλ Γεωργίου» [→ βλ. και εδώ ←], καλό είναι να σκεφτούν μήπως τυχόν όλα αυτά δείχνουν, εκτός των άλλων, και τον βαθμό μηδέν της ανεξαρτησίας του προσωπικού της από την πολιτική, τα κόμματα και τις φράξιές τους: Εάν όντως έχει διεισδύσει και στην Τρίτη Εξουσία η ενδοδεξιά σύγκρουση μεταξύ αφενός των Παυλοπουλο-Καμμενο-Καραμανλικών «αντι-μνημονιακών» δεξιών και αφετέρου των άλλων δεξιών, των «φιλο-μνημονιακών» (που διεκδικούν φιλελεύθερα θαύματα εντός του δεξιού σκληρού πυρήνα του ελληνικού κρατισμού), τότε όλα τα αλλοπρόσαλλά της εν μέσω της κρίσης εξηγούνται θαυμάσια. Να ευχηθούμε από τώρα καλά κρασιά στην πιθανή επόμενη κυβέρνηση.
Και όσοι έχουν απορίες τι διάολο γυρεύει ο ΣΥΡΙΖΑ και επιμένει τόσο μουλαρίσια να εμπλέκεται στον καυγά άλλου είδους «υποζυγίων»-φορέων ενδκομματικής φραξιονιστικής διαπάλης σε ξένο αχυρώνα, καλό θα ήταν να λάβουν υπόψη την Βιβλική σοφία: Μωραίνει Κύριος όν βούλεται απωλέσαι.

Είναι υπερβολικά υψηλή η φορολόγηση των εισοδημάτων στην Ελλάδα; Νέα συγκριτικά στοιχεία και αριθμοί από τον ΟΟΣΑ για το 2016

   
  

 

 

Δυσλειτουργίες της δημοκρατίας και των θεσμών του κράτους, στην «ειδική περίπτωση» Ελλάδα και αλλού στη Δύση
  

Η ανομολόγητη συμφωνία φιλελεύθερων και λαϊκιστών: Tο οικονομικό Σύνταγμα είναι (και θα είναι) υπερκρατικό, διεθνές· το πολιτικό Σύνταγμα να μείνει περιορισμένο στο εθνικό κράτος
  

Χρίστος Αλεξόπουλος: Αδύναμες πολιτικά κοινωνίες παντού. Ελληνική κοινωνία αδύναμη σε ακραίο βαθμό και «αργόστροφη»

  
 

Friedrich Johann Justin Bertuch:  Δράκος (1806)