Τρείς επιλογές της ευρωζώνης για την Ελλάδα. Σε περίπτωση Grexit η ιστορία θα κρίνει πολύ σκληρά Μέρκελ και Ολλάντ

του Γκούντραμ Βολφ

  

© LesEchos.fr - Guntram B. Wolff : «L'histoire jugera Merkel et Hollande de façon très dure en cas de Grexit» 7.7.2015

   

Έχει ακόμη μια ευκαιρία η Ελλάδα για να μείνει στη ζώνη του ευρώ;  

Τα πάντα εξαρτώνται από τη Σύνοδο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων. Έχουν τρεις επιλογές.

Η πρώτη είναι να δεχτούν την έξοδο της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ. Αυτό θα γίνει αυτόματα αν δεν χορηγηθεί νέο πρόγραμμα βοήθειας. Αν δεν επιτευχθεί συμφωνία, οι τράπεζες δεν θα μπορούν πια να έχουν πρόσβαση στη ρευστότητα της ΕΚΤ.

Η δεύτερη επιλογή είναι η έναρξη διαπραγματεύσεων για νέο πρόγραμμα. Εάν υπάρξει γρήγορα συμφωνία, οι τράπεζες θα μπορέσουν να ανοίξουν σχετικά γρήγορα. Θα ήταν αποδεκτό από την ελληνική πλευρά άν στο κείμενο της συμφωνίας αναφέρεται ρητά η ιδέα μιας ελάφρυνσης του χρέους. Για τους πιστωτές, η συγκρότηση μιας κυβέρνηση εθνικής ενότητας θα ήταν μια κίνηση που θα τους καθησύχαζε. 

Pieter Bruegel ο Πρεσβύτερος, Ψάρια

Τρίτο σενάριο θα ήταν μια σημαντική ελάφρυνση του χρέους της Ελλάδας, κατά 100 δισεκατομμύρια ευρώ για παράδειγμα, αλλά χωρίς νέο πρόγραμμα βοήθειας. Το βασικό πρόβλημα αυτής της επιλογής είναι αν μπορεί κανείς να εμπιστευτεί τους Έλληνες ότι δεν κάνουν και πάλι ανοησίες ζώντας με πίστωση. Ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι να καταστεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) εργαλείο ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών. Στην περίπτωση αυτή, ο ESΜ να αναλάμβανε ντε φάκτο τον έλεγχο.

Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι θα αποφασίσει η Σύνοδος, αλλά σε περίπτωση Grexit θα υποστούν σημαντικές απώλειες οι πιστώτριες χώρες. Ταυτόχρονα, αυτό θα τις εξέθετε σε άγνωστους κινδύνους μακροπρόθεσμα. Αν συμβεί Grexit , νομίζω ότι η Άνγκελα Μέρκελ και ο Φρανσουά Ολάντ θα επωμισθούν πολύ βαριά πολιτική ευθύνη και η ιστορία θα τους κρίνει πολύ αυστηρά. Μέσα σε είκοσι χρόνια, απο τη θητεία της Άνγκελα Μέρκελ δεν θα θυμούνται παρά μόνον αυτό ! 

Το τρίτο σενάριο είναι το λιγότερο πιθανό, αλλά το δεύτερο είναι εφικτό, εάν το χειριστούν με έξυπνο τρόπο. Μπορούν, λόγου χάρη, να συνδέσουν την αποπληρωμή του χρέους με το ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ: αν υπάρχει ανάπτυξη, η Ελλάδα θα αποπληρώνει οφειλές της, σε διαφορετική περίπτωση θα γίνεται σημαντική ελάφρυνση του χρέους. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να γίνει κατανοητό από τη γερμανική κοινή γνώμη. Θα είναι δύσκολο για την Μέρκελ, αλλά κάποια στιγμή οι πιστωτές θα πρέπει να κάνουν και δύσκολες επιλογές. 

Το γαλλο-γερμανικό δίδυμο φαινόταν διχασμένο την περασμένη εβδομάδα. Θα επιφέρει η ελληνική κρίση μια μόνιμη διαίρεση;

Το γαλλο-γερμανικό δίδυμο πρέπει να συνεργάζεται και να έχει μια κοινή θέση. Χρειαζόμαστε μια συμφωνία η οποία να περιλαμβάνει και την Ιταλία, εκτός των άλλων. Δεν μπορεί να υπάρξει διαχωρισμός μεταξύ του Νότου και του Βορρά. Άν συμβεί αυτό, θα ήταν μια θεμελιακή ρήξη της ευρωζώνης.

Pieter Bruegel ο Πρεσβύτερος, Η Απογραφή στη Βηθλεέμ

Ποιοί είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που φέρνει η Grexit;

Δεν βλέπω γεωπολιτικό κίνδυνο, γιατί δεν νομίζω ότι ο Πούτιν μπορεί να πάρει με το μέρος του την Ελλάδα. Ωστόσο, από πολιτική άποψη, η Grexit θα ήταν μια γιγαντιαία συλλογική ήττα για τη ζώνη του ευρώ. Θα χάναμε πολύ από το διεθνές μας κύρος, πολύ περισσότερο από όσο μπορούμε να φανταστούμε. Από οικονομική σκοπιά, υπάρχει ο φόβος ότι οι καταθέτες στις περιφερειακές χώρες θα θέλουν να μεταφέρουν τους λογαριασμούς τους στη Γερμανία για να εξασφαλίσουν τα ευρώ τους. Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη να ολοκληρωθεί η τραπεζική ένωση.

O Guntram B. Wolff είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Bruegel στις Βρυξέλλες από το 2013. Τα ερευνητικά του αντικείμενα είναι η ευρωπαική οικονομία και διακυβέρνηση, η δημοσιονομική και νομισματική πολιτική, το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ο Wolf και το Ινστιτούτο εκπονούν πραγματογνωμοσύνες για τις Συνόδους των Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (ECOFIN), για το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο, για την Bundestag και το Γαλλικό Κοινοβούλιο (Assemblée Nationale). Είναι μέλος του Conseil d'Analyse Economique του Γάλλου προέδρου.Επίσης είναι μέλος του Solvay Brussels School's στο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών. Σπούδασε οικονομικά στην Βόννη, στην Τουλούζη, στο Πίτσμπουργκ (ΗΠΑ) και στο Πασσάου. Μιλά τη Γερμανική, Γαλλική, Αγγλική, Βουλγαρική και Ισπανική γλώσσα. 

Δημοσιεύει μεταξύ άλλων στους Financial Times, New York Times, Wall Street Journal, στο Caixin, Nikkei, El Pais, La Stampa, FAZ, Handelsblatt, Les Echos και συμμετέχει σε εκπομπές του BBC και της ZDF.