Η παλιά Ευρώπη αγκομαχά στον κατήφορο.Όμως ο περίγυρος καταρρέει

Η Γερμανία μπήκε σε φάση οικονομικής ύφεσης· η πολιτική αμηχανία της συγκυβερνώσας Χριστιανοδημοκρατίας είναι όσο ποτέ μεγάλη. Στη Γαλλία οι ενδοκυβερνητικές διαφωνίες για τον τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης προκάλεσαν πολιτική κρίση. Ο νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι, με κάθε αφορμή, επιμένει για μια νέα οικονομική πολιτική της Ευρώπης, πέρα απο το πλαίσιο της λιτότητας. Η ΕΚΤ ανησυχεί για τον αρνητικό πληθωρισμό και ψάχνει τρόπους διεξόδου, αγκομαχώντας όμως πίσω από τη βαρειά μολυβένια μπάλα της δεξιάς πολιτικής, που σέρνει την οικονομία της ευρωζώνης στην κατηφόρα.
Η ΕΕ και η ζώνη του ευρώ εξακολουθούν να πορεύονται διαμέσου της κρίσης, που δεν νικήθηκε και παίρνει νέες μορφές: η κρίση απλώνεται τώρα σαν βάλτος και προς τον πυρήνα, όχι μόνο στην περιφέρεια. Ο Βέλγος οικονομολόγος Paul de Grauwe έδειξε λακωνικά τι παράνοια υπάρχει στη σημερινή ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική: “Προσπαθούμε να καταπολεμήσουμε ένα πρόβλημα ανεπαρκούς ζήτησης με πολιτική που ενισχύει την προσφορά”.

Ωστόσο η ΕΕ και η ζώνη του ευρώ παραμένουν περιοχή σχετικής ηρεμίας: αβέβαιης αλλά ειρηνικής σύγκρουσης ιδεών και αναζήτησης κοινών διεξόδων, την ώρα που ο περίγυρος καταρρέει στο χάος πολεμικών συγκρούσεων χωρίς διέξοδο, από την Λιβύη, την Παλαιστίνη, το Ισραήλ και το Ιράκ, μέχρι τα σύνορα της Ουκρανίας με τη Ρωσία.
Ως πότε θα αυτοκαταστρέφεται ο αραβικός κόσμος, από το Μαγκρέμπ μέχρι το Ιράκ; Προφανώς το μεγάλο πρόβλημά του δεν είναι το Ισραήλ, με τη δική του αδιέξοδη πολιτική: Η απόλυτη αυτοκαταστροφή στο Ιράκ και στη Συρία, ο θλιβερός δρόμος της Αιγύπτου από την αδιέξοδη εξέγερση της πλατείας Ταχρίρ στη στρατιωτική δικτατορία, η ουσιαστική διάλυση της Λιβύης, το σκληρό “αλληλοφάγωμα δι' αντιπροσώπων” των βασιλικών πετρελαιο-δυναστειών της Αραβικής Χερσονήσου (Σαουδική Αραβία - Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα - Κατάρ, “ο καθένας εναντίον των άλλων και ο Αλλάχ εναντίον όλων”), ελάχιστη σχέση έχουν με την Ισραηλινή πολιτική μυωπία.
Ως πότε το “ενδιάμεσο μαξιλάρι” της υβριδικής ισλαμο-ευρωπαϊκής Τουρκίας θα μπορεί να απορροφά τους Μεσανατολικούς κραδασμούς, που έρχονται απο κοινωνίες ολικά κατεστραμμένες, μη τυχόν και γίνει μετάσταση του Αραβικού χάους και σε έδαφος ευρωπαϊκό;
Μήπως και η άλλη αυτοκαταστροφική σύγκρουση, στα σύνορα Ουκρανίας Ρωσίας, είναι ήδη εκτός ελέγχου; Θα μπορέσει η πολιτική (η νεο-αυτοκρατορική της Ρωσίας, η οικογενειακή αποστασία της Ουκρανίας και η αμήχανη της ΕΕ), να ελέγξει ένα κοινό πρόβλημα που έγινε εμπόλεμη κατάσταση χωρίς ορατή διέξοδο;
Θα έχουμε, στην Βόρεια Ελλάδα, σε όλη τη Βαλκανική, στην Κεντρική Ευρώπη, φυσικό αέριο το χειμώνα; 
Και πότε επιτέλους θα καταλάβουν στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο, στο Παρίσι, στο Λονδίνο, ότι στην άλλη μεγάλη κρίση, το 1930, ο Ρούσβελτ είχε δίκιο, ο Χούβερ άδικο και τι συνεπάγεται αυτό για το 2014; 
Μπορεί άραγε αυτό το πολιτικό προσωπικό, μια ολόκληρη πολιτική τάξη των σημερινών 40ρηδων έως 70ρηδων πολιτικών, επιχορηγούμενη από ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που όταν έρχονται τα δύσκολα, δεν μπορεί να σταθεί όρθιο στον ιδιωτικό τομέα (και χρειάζεται το δημόσιο θησαυροφυλάκιο, δηλαδή τεχνητή αναπνοή από τους φορολογούμενους), να έλθει σε σύγκρουση με τα προσωπικά συμφέροντά του και να κυττάξει μέσα στο βάραθρο που άνοιξε; 
Ο αποφασιστικός παράγοντας για το τί μέλλει γενέσθαι είναι οι συνήθεις πολίτες της Ευρώπης, οι “μη ευκατάστατοι”: οι οποίοι, αντίθετα από τους κομματικούς πολιτικούς και τις ιδιοτελείς ελίτ που αντιμάχονται μεταξύ τους για απόλυτη συγκέντρωση χλιδής και πλούτου, “δεν είναι απέναντι, είναι αποκάτω” (Ντάνιλο Κις). Θα μπορέσουν αυτοί οι πολίτες (και πότε;) να δείξουν την δική τους δύναμη, να αντιστρέψουν πάλι την αναποδογυρισμένη πολιτική σοφία, να την ξαναστήσουν με το κεφάλι πάνω και τα πόδια κάτω; Να εξαναγκάσουν τους πολιτικούς να λένε πάλι, όπως παλιά, “το χρήμα πολλοί εμίσησαν, τη δόξα ουδείς”;

Γ. Ρ.

Στον ιστότοπο Μετά την Κρίση:

 

Η κρίση της Ευρωζώνης έγινε χρόνια νόσος, του Βόλφγκανγκ Μύνχάου - © Der Spiegel

“The boom, not the slump, is the right time for austerity at the Treasury” (John Maynard Keynes, 1937)  (όμως ο ασθενής, εκτός από ορρό, χρειάζεται και bypass)